Στόχος: Να μάθουν τα παιδιά να ακολουθούν βασικούς κανόνες χρήσης των κρουστών και να μοιράζονται λίγα όργανα σε μεγαλύτερη ομάδα.
Mετά από πολλές συναντήσεις και συζητήσεις με νηπιαγωγούς, διαπίστωσα πως υπάρχει μια φοβία εκ μέρους της πλειοψηφίας τους απέναντι στην χρήση των μουσικών οργάνων. Και όχι αδικαιολόγητα, μιας και κάνουν πολλή φασαρία – έτσι δεν είναι;
Μερικές φορές και η φασαρία χρειάζεται, ας μην την φοβόμαστε. Με όρια, βέβαια, ενταγμένη σε κάποιo συγκεκριμένο πλαίσιο, ώστε να αναγνωρίζεται και η αξία της σιωπής!
Φασαρία κάνουν συνήθως όταν παίζουν όλα τα παιδιά μαζί, δυνατά και ανεξέλεγκτα.
Ας πάρουμε λοιπόν τα οργανάκια ένα-ένα!
Λίγα όργανα για πολλούς!
(στο Νηπιαγωγείο ή στις μικρές τάξεις του Δημοτικού)
Αρχικός στόχος είναι να μπορέσουν τα παιδιά να κρατήσουν ως σύνολο μια σταθερή ροή για ένα όργανο που περνά από χέρι σε χέρι στον κύκλο. Σταδιακά θα καταφέρουν να περιμένουν με υπομονή την σειρά τους αναπτύσσοντας την ικανότητα ένταξης στην ομάδα.
1. Πριν δώσετε στα παιδιά τα όργανα, προετοιμάστε την ομάδα ως εξής: καθίστε σε κύκλο και πάρτε μαζί σας μόνο τρία οργανάκια. Π.χ. ξυλάκια, ντέφι ή τυμπανάκι και ξύστρα (κατά προτίμηση όχι κουδουνάκια ή μαράκες, είναι πιο δύσκολο για τα μικρότερα παιδιά να βγάλουν “καθαρό” ήχο με αυτά).
2. Δίνετε σαφείς οδηγίες στα παιδιά:
Θα παίξουν όλοι με τη σειρά, στη φορά του ρολογιού. Επομένως πρέπει να είναι πολύ ξεκάθαρο ποιος δίνει σε ποιον. Τους δείχνετε τη φορά κατά την οποία θα προχωρήσει ο κύκλος, π.χ. όπως το ρολογάκι, και επιβεβαιώνετε πως το έχουν καταλάβει ρωτώντας «Σε ποιον θα δώσει η Μαρία;» «Στον τάδε» «Ο Γιώργος;» κλπ.
3. Παίρνετε το πρώτο όργανο και ξεκινάτε εσείς παίζοντας κάτι, π.χ. το όνομά σας, ρυθμικά. Σε κάθε συλλαβή και ένα χτύπημα. Δώστε στον διπλανό σας ο οποίος θα πει έτσι το δικό του όνομα, κ.ο.κ.
4. Μόλις παίξουν όλοι το όνομά τους ρυθμικά επαναλαμβάνουμε με το δεύτερο οργανάκι, αυτήν τη φορά λέγοντας το όνομα ενός φίλου μας, έπειτα και με το τρίτο, ίσως με ένα όνομα από την οικογένειά μας.
Ήδη έχουν παίξει όλοι με τα τρία αυτά οργανάκια, δεν έχει μείνει κανείς παραπονεμένος!
Δεν είναι εύκολο, ούτε απαραίτητο, ακόμα, να υπάρχει ένας σταθερός παλμός. Μπορεί άλλος να παίξει πιο γρήγορα, άλλος πιο αργά. Σημασία έχει να λειτουργήσει η σχέση συλλαβών – χτυπημάτων στο μουσικό όργανο, και να ακουλουθείται σωστά η ροή στον κύκλο.
Δύο όργανα στον κύκλο
Όταν το πρώτο όργανο (π.χ. ξυλάκια) προχωρήσει στο 1/3 της ομάδας (6-7 παιδιά για μια ομάδα των 20), εισάγετε και το επόμενο (π.χ. τυμπανάκι). Και τα δύο όργανα προχωρούν παράλληλα στον κύκλο με βάση την ίδια 4σύλλαβη λέξη που θα ορίσει ο δάσκαλος (π.χ. πορ-το-κά-λι, ένας χτύπος για κάθε συλλαβή).
Ο στόχος μας ακόμα δεν είναι ο συγχρονισμός, αλλά η ροή στον κύκλο. Το κάθε όργανο προχωρά με την δική του ταχύτητα, παρ’ όλ’ αυτά αν δούμε πως κάτι δεν πάει καλά, παγώνουμε τον κύκλο μ’ ένα σύνθημα και υπενθυμίζουμε την οδηγία: παίζω πορ-το-κά-λι και δίνω στον διπλανό μου, χωρίς ζαβολιές!
…και τρία οργανάκια!
Φυσικά, όταν κρίνετε πως έχουν καταφέρει τα παραπάνω, είναι η ώρα να εισάγετε και τρίτο οργανάκι παράλληλα (π.χ. ξύστρα), πάνω στην ίδια λέξη. Αφήνετε ένα κενό (περίπου το 1/3 των παιδιών) μετά το δεύτερο όργανο για να ξεκινήσετε και με το τρίτο. Με αυτόν τον τρόπο φροντίζουμε να μοιράσουμε ισομερώς τα όργανα στον αριθμό των παιδιών, ώστε να κυλάνε στον κύκλο χωρίς ιδιαίτερα μεγάλη αναμονή.
Καλή διασκέδαση!
Όταν ο στόχος έχει επιτευχθεί, δηλαδή τα παιδιά με σχετική ευκολία οδηγούν τα μουσικά όργανα στη ροή του κύκλου, τότε μπορείτε να παίξετε και μερικά παιχνίδια όπως τα παρακάτω: