Ο “κόκκινος παπάς”, όπως τον αποκαλούσαν λόγω του χρώματος των μαλλιών του, δεν ήξερε πως αιώνες μετά τον θάνατό του η μουσική του θα κατακτούσε όλον τον κόσμο.
Οι “Τέσσερις εποχές” είναι το πιο γνωστό του έργο. Τι άλλο, όμως, ξέρουμε για αυτόν;
ΑΝΤΟΝΙΟ ΛΟΥΤΣΙΟ ΒΙΒΑΛΝΤΙ – ANTONIO LUCIO VIVALDI
Ιταλία, 1678 – 1741
Βιογραφικά στοιχεία
- Γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1678 στην Βενετία (Ιταλία), το πρώτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας.
- Ο πατέρας του Τζιοβάνι έπαιζε βιολί και ήταν ο πρώτος του δάσκαλος.
- Από 15 χρονών άρχισε να μελετά και να προετοιμάζεται για να γίνει παπάς. (Οι καιροί ήταν δύσκολοι, και το επάγγελμα του μουσικού δεν εξασφάλιζε πάντα τα προς το ζην.)
- Σε ηλικία 25 χρονών, το 1703, χειροτονείται παπάς. Παράλληλα δέχεται την πρόταση μουσικοδιδάσκαλου στο ορφανοτροφείο κοριτσιών Ospedale della Pietà. Εκεί θα διδάξει πολλά χρόνια, και για την ορχήστρα των κοριτσιών θα γράψει σημαντικά έργα, μεταξύ των οποίων και τα κονσέρτα που είναι γνωστά ως “Οι τέσσερις εποχές”.
Το έργο του Βιβάλντι
Ο Βιβάλντι έμεινε στην ιστορία ως συνθέτης κονσέρτων.
Έχει συνθέσει πάνω από 500 κονσέρτα για βιολί, φλάουτο, μαντολίνο, και πολλά άλλα όργανα.
Αν και όλα έχουν αγαπηθεί από το κοινό, τα πιο διάσημα είναι τα τέσσερα κονσέρτα για βιολί και ορχήστρα, αφιερωμένα το καθένα σε μια εποχή του χρόνου και γνωστά ως “Οι τέσσερις εποχές του Βιβάλντι”.
Εκτός όμως από κονσέρτα, έχει συνθέσει επίσης πάνω από 50 όπερες – δυστυχώς έχουν διασωθεί μόνο καμιά 20αριά – και αρκετά έργα θρησκευτικής μουσικής, βασισμένα σε κείμενα ύμνων ή μέρη της θείας λειτουργίας.
Η εποχή “μπαρόκ”
Λέμε πως ο Βιβάλντι έζησε την εποχή του μπαρόκ. Αλλά τι σημαίνει αυτό;
Κάθε εποχή έχει τη δική της μόδα, το δικό της στυλ. Το Μπαρόκ (baroque) είναι το στυλ που επικρατούσε από το 1600 μέχρι το 1750 περίπου. Τι ήταν της μόδας τότε; Τι άρεζε στους καλλιτέχνες αλλά και στο κοινό;
Όσον αφορά τη μουσική, το κονσέρτο και η όπερα, αλλά και η σονάτα, οι χοροί και έργα βασισμένα στη θρησκευτική μουσική ήταν καθιερωμένα είδη. Οι μουσικοί αυτοσχεδίαζαν “στολίδια” πάνω στις μελωδίες, τα μουσικά θέματα ήταν ξεκάθαρα και συχνά θα ακούσετε να επαναλαμβάνεται η ίδια μελωδία σε διαφορετική ένταση (δυνατά και σιγά, forte και piano).
Πώς ακούγεται ένα κονσέρτο σε στυλ μπαρόκ; Ένα καλό παράδειγμα είναι η μουσική του Βιβάλντι. Ας ακούσουμε, λοιπόν, για να μπούμε στο πνεύμα της εποχής!
Την εποχή του μπαρόκ η τέχνη της κομμωτικής είχε και αυτή την δική της μόδα: Θα έχετε προσέξει πως σε πορτραίτα της εποχής -καθώς δεν υπήρχαν ακόμα φωτογραφικές μηχανές – δεν είναι μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άντρες που φοράνε περούκα, με μακρυά μαλλιά και μπούκλες, όπως αυτό το πορτραίτο που λένε πως είναι του Βιβάλντι.
“Οι τέσσερις εποχές”
Τέσσερα κονσέρτα για βιολί και ορχήστρα, το κάθε ένα από τα οποία περγράφει και μία εποχή.
Άκου και μάθε περισσότερα για αυτό το έργο εδώ.
Άλλα κονσέρτα
Κονσέρτο για βιολί
σε Λα ελάσσονα, αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 356.
Δεν υπάρχει μαθητής βιολιού που να μην παίξει αυτό το κονσέρτο. Η δεξιοτεχνία, όμως, ενός επαγγελματία κάνει το έργο αυτό πιο εντυπωσιακό.
Κονσέρτο για φλάουτο (με ράμφος)
σε Σολ μείζονα, αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 443.
Κονσέρτο για μαντολίνο
σε Ντο μείζονα, αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 425.
Στο βίντεο, πριν τη μουσική, παιρνουμε μια ιδέα της πόλης όπου μεγάλωσε και έζησε ο Βιβάλντι.
Κονσέρτο για λαούτο
σε ρε ελάσσονα, αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 93.
Θα το ακούσετε συχνά και από κιθάρα ή μαντολίνο. Το βίντεο είναι αρκετά παλιό, παίζει όμως ένας εξαιρετικός λαουτίστας (από την Βρετανία) και αξίζει να προσέξετε το όργανο αυτό.
Tempesta di mare – κονσέρτο για φλάουτο και ορχήστρα
σε Φα μείζονα, αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 433.
Φαίνεται πως ο Βιβάλντι έχει ζήσει αρκετές καταιγίδες στην Βενετία, την πόλη που είναι χτισμένη μέσα στο νερό. Ακούστε πώς περιγράφει μία από αυτές, μια θαλασσινή καταιγίδα, στο κονσέρτο αυτό για φλάουτο και ορχήστρα.
Tempesta di mare για 4 σαξόφωνα!
Η μουσική του Βιβάλντι, τρεις περίπου αιώνες μετά τον θάνατό του, ταξίδεψε μέχρι το φαράγγι Grand Canyon στην Αριζόνα των Η.Π.Α., στην άλλη άκρη της γης! Από το μικρότερο στο μεγαλύτερο: σαξόφωνο σοπράνο, άλτο, τενόρο και βαρύτονο.
Θρησκευτική μουσική
Gloria
αριθμός καταλόγου έργων Βιβάλντι 589.
Ας μην ξεχνάμε πως ο Βιβάλντι ήταν ιερέας, και ούτως ή άλλως στην εποχή του η θρησκευτική μουσική ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα μουσικά είδη.
“Gloria” σημαίνει “Δόξα” (για τον Κύριο). Πρόκειται για ύμνο, οπότε βασικό ρόλο παίζει το τραγούδι – συνοδευμένο από τα μουσικά όργανα της ορχήστρας.
Το συγκεκριμένο βίντεο είναι μια παραγωγή του BBC (σα να λέμε η ΕΡΤ της Αγγλίας) γυρισμένο στο ορφανοτροφείο Ospedale della Pietà της Βενετίας, για τις μαθήτριες του οποίου ο Βιβάλντι συνέθεσε τα περισσότερα έργα του.
Δραστηριότητες
Χρονολόγιο
4 Μαρτίου 1678
Γέννηση του Βιβάλντι – Βενετία (Ιταλία)
1693
15 χρονών – Ξεκινά να μελετά για να γίνει ιερέας.
1703
Χειροτονείται ιερέας – Έτσι θα μείνει γνωστός και με το παρατσούκλι “Ο κόκκινος παπάς” (Il Prete Rosso) εξαιτίας του κοκκινωπού χρώματος των μαλλιών του.
1703
Ospedale della Pietà – Ξεκινά να διδάσκει μουσική στις μαθήτριες του ορφανοτροφείου.
1704
Απαλλάσσεται από τα καθήκοντά του ως ιερέας … λόγω υγείας (άσθμα).
1716-17
Τέσσερις Εποχές
Σε αυτά τα δύο χρόνια συνθέτει τα τέσσερα κονσέρτα για βιολί και ορχήστρα, τις περίφημες “Τέσσερις εποχές”. Τα έργα αυτά θα δημοσιευτούν το 1725.
1725
Δημοσιεύονται οι “4 Εποχές” – Άμστερνταμ
1740
Μετακομίζει στη Βιέννη – Ελπίζοντας να εργασθεί στην υπηρεσία του αυτοκράτορα Καρόλου του 6ου. Δυστυχώς ο Κάρολος πεθαίνει λίγο μετά την άφιξη του Βιβάλντι στην Βιέννη
28 Ιουλίου 1741
Ο Βιβάλντι φεύγει από τη ζωή – Βιέννη (Αυστρία)
Μαθαίνω για τους συνθέτες
